Weinig aandacht voor schadelijke gevolgen PFAS in verkiezingsprogramma’s
Hoewel het onderwerp voor veel burgers hoog op de agenda staat, besteden maar elf van de achttien politieke partijen in hun verkiezingsprogramma aandacht aan PFAS. Dat blijkt uit een analyse van Stichting Tegengif. Slechts zes partijen pleiten voor een verbod op ‘forever chemicals’ PFAS. “Een gemiste kans, gezien de gezondheidsrisico’s van deze schadelijke stoffen voor huidige en toekomstige generaties.”
De programma’s van D66, GroenLinks-PvdA, PvdD, ChristenUnie en Volt besteden de meeste ruimte aan de gevaren van PFAS en andere chemische stoffen, zoals gewasbeschermingsmiddelen. D66, GroenLinks-PvdA, SP, PvdD, Volt en SGP pleiten, in meer of mindere mate, voor een verbod op PFAS. De CU spreekt van ‘een aanpak bij de bron’, CDA wil ‘vervuiling door drugsdumping en ongewenste stoffen zoals PFAS strenger aanpakken’ en de VVD ‘wil PFAS zoveel mogelijk in Europees verband terugdringen’. NSC spreekt over ‘de schadelijke effecten van de uitstoot en afvalstromen door de industrie van onder andere PFAS’ en pleit voor het aanscherpen van emissienormen. De BBB daarentegen schrijft niets over PFAS en benoemt alleen de risico’s van schadelijke stoffen als chemicaliën in het water. “Jammer dat maar zo weinig partijen voor een totaalverbod op de productie van PFAS gaan”, zegt Annelies den Boer, voorzitter van Stichting Tegengif. “Op deze manier duurt het nog langer voor er een gifvrije generatie kan opgroeien.”
Gezondheidsrisico’s
PFAS (poly- en perfluoralkylstoffen) zijn een groep van meer dan 4700, door de mens gemaakte, chemische stoffen. Ze worden gebruikt in onder meer voedselverpakkingen, kleding, speelgoed en elektronica omdat ze producten vet-, vuil- en waterafstotend en bestand tegen hoge temperaturen maken. Den Boer: “Lange tijd werden PFAS gezien als wondermiddelen. Over de schadelijke effecten van deze ‘forever chemicals’ op het milieu en de gezondheid van mensen werd niet gesproken. Inmiddels weten we uit wetenschappelijk onderzoek dat blootstelling aan PFAS leverschade, aantasting van het immuunsysteem en bepaalde vormen van kanker kan veroorzaken. Zo blijkt uit zeer recent internationaal onderzoek een verhoogd risico op schildklierkanker. Bij kinderen kan het leiden tot een verminderde reactie op vaccinaties. Ook wordt blootstelling aan PFAS in verband gebracht met nadelige effecten op de ontwikkeling van de hersenen en het zenuwstelsel en een lager geboortegewicht.”
Volksgezondheid ondergeschikt aan industriële belangen
Mensen die in de buurt wonen van de bekendste PFAS-producent in Nederland, chemiefabriek Chemours in Dordrecht, zijn de afgelopen decennia blootgesteld aan hoge concentraties PFAS. Maar ook in de rest van ons land krijgen mensen via voedsel en water PFAS binnen. In de programma’s van GroenLinks-PvdA, PvdD, CU, Volt worden de gezondheidsrisico’s voor omwonenden van Chemours expliciet genoemd; GroenLinks-PvdA, CU en BVNL noemen (ook) de mensen in de buurt van de Westerschelde/Zeeland. Toch is Marleen Beljaars, gezondheidswetenschapper en inwoner van Dordrecht, allerminst tevreden. “Politici hanteren vrijwel nooit een langetermijnvisie, omdat daar niet mee valt te scoren. Bij veel politieke partijen zie je teksten die nog voor allerlei uitleg vatbaar zijn. Daarmee blijven ze de volksgezondheid ondergeschikt maken aan industriële belangen en dat vind ik misselijkmakend. PFAS veroorzaakt niet alleen veel leed in persoonlijke levens, maar de productie van PFAS draagt ook bij aan onze gigantisch hoge zorgkosten. We moeten de focus gaan leggen op de kwaliteit van leven in plaats van de kwantiteit. Voor ons, maar zeker voor onze kinderen en alle generaties die nog volgen. Als we aan hen een leefbare en gezonde wereld willen doorgeven, moeten we verantwoordelijkheid dragen en de productie van PFAS volledig stopzetten.”
