De schaduwkant van zonnebrand
De zon in? Smeer toxic-vrij
Voor het zuiden van Nederland begint vandaag de zomervakantie en daarmee breekt voor veel ouders en kinderen een periode van zon- en waterpret aan. Zonnebrand mag daarom in geen enkele koffer of tas ontbreken. Alleen: zonnebrandproducten kunnen schadelijke stoffen bevatten. Hoe voorkom je dat je je daaraan blootstelt? In ‘De schaduwkant van zonnebrand’ zet stichting Tegengif op een rij waar je op moet letten bij het kopen van zonnebrand.
“Vooropgesteld: Tegengif is overtuigd van het belang van zonbescherming”, zegt Annelies den Boer, directeur van stichting Tegengif. “De huidkankercijfers liegen er niet om. Kinderen hebben al na vijf keer verbranden een verhoogd risico op huidkanker. We moeten onze huid dus beschermen tegen de zon. Door uit de zon te blijven tijdens de piekuren, beschermende kleding te dragen en een zonnebrandcrème met minimaal factor (SPF) 30 te gebruiken.”
Zonnebrandcrème is dus essentieel. Maar er zijn ook zorgen, vertelt Den Boer. “Bepaalde stoffen die in zonnebrandcrème zitten, zoals sommige UV-filters, worden in verband gebracht met hormoonverstoring. Ze kunnen via de huid in het lichaam worden opgenomen en zijn door onderzoekers al aangetroffen in (navelstreng)bloed, urine en moedermelk. Ondertussen stelt de Europese Commissie wel dat blootstelling aan hormoonverstorende stoffen in kwetsbare levensfasen zoals de zwangerschap en puberteit, nadelige en onomkeerbare effecten kan hebben op de gezondheid.”
Cocktaileffect baart zorgen
In zonnebrandcrème zitten (vaak meerdere) UV-filters die je huid beschermen tegen de zon. Er zijn producten met minerale UV-filters, maar de meeste crèmes bevatten chemische UV-filters. Den Boer: “Het probleem is dat die chemische UV-filters niet alleen in zonnebrand zitten, maar ook worden toegevoegd aan veel verzorgingsproducten die we dagelijks gebruiken om ze langer houdbaar te maken. Denk aan bodylotion of parfum. Het is deze ‘cumulatieve blootstelling’ ofwel het zogenaamde cocktaileffect dat ons zorgen baart.”
Europa heeft precies vastgelegd welke stoffen tot welke concentratie in verzorgingsproducten zijn toegestaan. “Voor een aantal chemische filters wordt al jarenlang gediscussieerd over mogelijke hormoonverstorende effecten. Voor de veelgebruikte UV-filter 4-MBC heeft dit er nu toe geleid dat deze stof per 2025 niet meer in cosmetica mag worden gebruikt vanwege de hormoonverstorende werking. Wij vinden dat ook andere filters die mogelijk hormoonverstorend zijn, niet het voordeel van de twijfel mogen krijgen. Eerst moet onomstotelijk vaststaan dat deze stoffen veilig zijn, juist omdat ze worden teruggevonden in (navelstreng)bloed, urine en moedermelk.”
Kies voor toxic-vrije zonnebrand
Tegengif pleit voor een verbod op alle schadelijke stoffen in verzorgingsproducten. “Er worden in Europa wel wat stappen gezet, zoals het verbod op 4-MBC, maar het gaat langzaam en er blijft steeds ruimte voor uitzonderingen”, zegt Den Boer. “Gelukkig kun je in de tussentijd zelf al het nodige doen. Wij adviseren consumenten om zich goed te informeren en toxic-vrije producten te kopen.”
In ‘De schaduwkant van zonnebrand’ deelt Tegengif praktische tips. “In het geval van zonnebrand kun je het beste kiezen voor een crème zonder (mogelijke) hormoonverstorende stoffen, parfum, geurstofallergenen en microplastics. Met producten met het ecokeurmerk Nordic Swan Ecolabel of EU Ecolabel loop je minder risico op blootstelling aan schadelijke chemicaliën. Verder kan de INCI Beauty-app je helpen om schadelijke stoffen snel te herkennen en met de Beat the Microbead-app scan je de ingrediëntenlijst snel en eenvoudig op (mogelijke) microplastics.”
